Met de toenemende vergrijzing en het groter wordende personeelstekort in de zorg zijn beleidsbepalers gedwongen om te kijken naar andere oplossingen. Zo’n oplossing komt misschien wel uit een ander Europees land: Denemarken. Daar is een begeleidingsmethode voor ouderenzorg populair die een groot deel van de druk op de zorg kan wegnemen: reablement. Ouderen die hulpbehoevend zijn worden geleerd om ondanks hun beperkingen toch bepaalde handelingen zelfstandig uit te voeren.

Begeleiding ouderenzorg vraagt steeds meer ‘handjes’
Reablement is een begeleidingsmethode in de zorg die ouderen helpt om hun dagelijkse activiteiten zo zelfstandig mogelijk uit te voeren. In plaats van enkel zorg en ondersteuning te bieden, richt reablement zich op het verbeteren van de fysieke en mentale capaciteiten van ouderen. Zo kunnen zijn hun eigen leven te leiden met minimale hulp van buitenaf. Professionals ondersteunen en helpen de ouderen om verloren gegane vaardigheden weer aan te leren. Of om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.

Een holistische begeleidingsmethode in de zorg
Reablement-programma’s beginnen meestal met een uitgebreide beoordeling van de capaciteiten en behoeften van de oudere. Aan de hand van die beoordeling gaat een holistisch team aan de slag. Verpleegkundigen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en mantelzorgers werken nauw samen om specifieke doelen te bereiken. Dat kunnen uiteenlopende doelen zijn, zoals het verbeteren van mobiliteit om een boodschapje te doen, het zelfstandig uitvoeren van huishoudelijke taken of de persoonlijke verzorging weer zelf oppakken.

Begeleidingsmethode zorg met aantoonbaar rendement
De begeleidingsmethoden binnen reablement zijn intensief en vaak kortdurend, meestal variërend van zes tot twaalf weken. Gedurende deze periode worden ouderen dagelijks of wekelijks getraind en begeleid. Dit kan thuis zij of in een zorginstelling, afhankelijk van de individuele situatie.

Begeleidingsmethode ouderenzorg voor regie over eigen leven
Reablement biedt tal van voordelen, zowel voor de ouderen zelf als voor de hulpverleners. De ouderen worden minder afhankelijk van externe hulp, en verhogen daarmee hun zelfredzaamheid. Ouderen krijgen meer controle over hun eigen leven. Ouderen die deelnemen aan reablement-programma’s melden vaak een hogere kwaliteit van leven. Ze voelen weer dat zij actief deelnemen aan de samenleving, wat bijdraagt aan hun algehele welzijn. Door de behoefte aan langdurige zorg en intensieve ondersteuning te verminderen, kan reablement helpen om de kosten van ouderenzorg te verlagen. Ook is er minder personeel nodig voor vaak alledaagse handelingen die veel (reis)tijd kosten. En ouderen die langer gezond blijven, komen minder snel in het ziekenhuis terecht. Ook dat voordeel draagt weer bij aan het beter beheersen van zorgkosten.

Begeleidingsmethode zorg implementeren in de praktijk
De implementatie van reablement vereist een goed gecoördineerde aanpak. Bij die aanpak komen alle lagen van zorgorganisaties kijken, van de beleidsbepalers tot en met uitvoerende medewerkers. Belangrijk is hen niet alleen te leren hoe ouderen hun vaardigheden van vroeger weer kunnen aanleren. Het gaat ook om een verandering in denken. Veel zorgmedewerkers willen van nature graag helpen, graag taken overnemen. Het is bij reablement echter nodig om als eerste de vraag te stellen: wat kan een oudere nog zelf, en hoe kunnen we hem of haar daarbij helpen? En kan ook het netwerk rond de oudere misschien een rol spelen? Trainingsprogramma’s duren over het algemeen 12 weken. Die periode is voldoende om hulpbehoevenden meer zelfredzaam te maken. Als dat niet mogelijk is, dan is er uiteraard alsnog professionele zorginzet mogelijk. Mantelzorgers spelen daarbij ook een rol.

Begeleidingsmethode ouderenzorg met toekomst
Reablement is een begeleidingsmethode in de ouderenzorg die zich in meerdere landen al heeft bewezen. Ook in ons land is er het potentieel om de toekomst van de ouderenzorg aanzienlijk te verbeteren. Ouderen zelfredzaam maken verlicht de druk op de toch al beperkt beschikbare professionele zorg. Met de toenemende vergrijzing en het continu stijgende personeelstekort is het daarom een begeleidingsmethode die meer aandacht verdient op de beleidsbepalende niveaus van de overheid. En bovendien: door ouderen te helpen hun vaardigheden en onafhankelijkheid te herwinnen, krijgen zij de regie over hun eigen leven weer terug. En dat is het voornaamste doel van reablement.