Het werkt alleen als het in het DNA van de organisatie komt
Sinds oktober vorig jaar traint en coacht Reable Nederland medewerkers en management van zorgorganisaties. Inmiddels hebben al enkele honderden professionals kennisgemaakt met reablement. Een aantal van hen past reablement al toe in de praktijk, mede doordat het aansluit op datgene wat zij al doen. Wat zijn de eerste ervaringen na driekwart jaar? We vragen het aan Laura Soudijn, een van de trainers die namens Reable Nederland zorgorganisaties ondersteunt bij de verdere uitbreiding van reablement.
‘Ik sprak gisteren na de zesde trainingssessie bij een organisatie nog een medewerker. “Weet je nog Laura, wat ik dacht aan het begin? Daar gáán we weer! We gaan weer iets nieuws doen. Wat zouden ze nu weer komen vertellen? En nu ben ik zó enthousiast!” Dit zien we heel vaak’, zegt Laura. Het is de reden waarom de aanpak in drie fasen is opgesplitst: ontdooien, bewegen en verankeren. ‘Ontdooien is de fase van bewustwording, bewegen is ermee aan de slag gaan en verankeren gaat over reflecteren en borgen. Die driedeling maakt ook dat organisaties ruim de tijd kunnen nemen om reablement ‘in het DNA van de organisatie’ te krijgen. ‘
Programma staat nog overeind
Maar hoe ontstaat een trainingsprogramma? Laura: ‘Reable Nederland heeft veel kennis en expertise in huis. Kirsten Tinneveld Madsen (collega-trainer en oprichter van stichting Maak de Burger Meester, red.) en Rudi Westendorp zijn al jaren bezig met reablement. Met elkaar hebben wij het ontwikkeld. Dat de opzet in bijna een jaar tijd amper is gewijzigd, maakt wel duidelijk dat het programma aanslaat. Inhoudelijk is het programma verrijkt op het gebied van coaching en verandertrajecten. Een andere belangrijke aanvulling is dat we gastsprekers hebben toegevoegd, die hun ervaringen uit de praktijk delen. Onze nieuwe collega Bernice Franssen van de Nationale Denktank en gastcolumnist bij de Volkskrant is zo’n gastspreker, als het gaat over de effecten van vergrijzing.’
Momenteel is de vereniging bezig met de ontwikkeling van verdiepingssessies. Leden en niet-leden vertellen daarin over prachtige voorbeelden uit de praktijk, zoals het dag- en doecentrum van tanteLouise (Van Thuis Uit).
Training voor medewerkers en managers, leergang voor bestuurders
Ook voor behandelaren zoals fysiotherapeuten, ergotherapeuten en artsen, die met de hulpvrager in contact staan, is de training verder aangevuld. Laura: ‘Managers en stafmedewerkers van zorgorganisaties trainen wij ook. Voor bestuurders van de organisatie is er de leergang die wordt gegeven door Rudi en mededirecteur Ronald Simons van de vereniging. Elke groep volgt in grote lijnen hetzelfde programma, maar met andere accenten. Want er is altijd behoefte is aan maatwerk. Bijvoorbeeld training specifiek gericht op medewerkers die intramuraal of extramuraal gericht zijn. We kijken naar wat een organisatie verder helpt.’
In gesprek gaan met bestuurders
Training wordt standaard voorafgegaan door twee stappen. Stap één heet ‘samenspraak’: de directie van Reable Nederland maakt kennis met de bestuurders van de zorgorganisatie. ‘We geloven er niet in dat we er komen door alleen trainingssessies te geven. Reablement gaat alleen werken als het in het DNA van de organisatie komt. Als het door de hele organisatie wordt gedragen. Daarom is er eerst samenspraak, waarbij Rudi en Ronald in gesprek gaan met de bestuurders.’
De tweede stap in het traject is een inspiratiesessie, bedoeld om een breed draagvlak te creëren en concreet aan de slag te gaan. Bij deze bijeenkomst is een brede vertegenwoordiging van de deelnemende organisatie aanwezig: bestuur, directie, raad van toezicht, management, maar ook vertegenwoordigers van de verpleegkundigen, de ondernemingsraad, de medezeggenschapsraad en de cliëntenraad. Pas daarna begint de leergang bestuurders en directeuren en het trainingsprogramma.
‘Het begint bij mensen die ervoor open staan’
Per sessie zijn twaalf tot vijftien deelnemers aanwezig. Laura: ‘We geven altijd aan de organisatie mee: zorg dat de training wordt gevolgd door deelnemers die ook echt graag willen. Deze mensen melden zich vaak al aan naar aanleiding van de inspiratiesessie. Je wilt dat de mensen in de training reablement omarmen. Dat noemen wij ‘the coalition of the willing’. Het begint bij de mensen die ervoor open staan. Met de energie van die groep gaan we aan de slag. En dan wordt het vanzelf ‘the coalition of the doing’ als je reablement inzet.’