Al tien jaar voordat vereniging Reable Nederland officieel van start ging, was ze in haar eentje bezig de ouderenzorg te transformeren. Met ‘Maak de burger meester’ had Kirsten Tinneveld Madsen zelfs een eigen stichting ervoor opgericht. Haar aansluiting bij de vereniging betekende het eind van de stichting. Maar niet het eind van haar ambitie om reablement aan de man (m/v) te brengen. ‘Zestig procent van de Denen die aankloppen bij de thuiszorg is na twaalf weken volledig zelfredzaam. Ze geven ook aan dat het levensgeluk omhoog is gedaan. Professionals vinden het werk leuker. Waarom léren we niet van elkaar?’

Haar Deense achtergrond – waar reablement zelfs wettelijke status heeft – en haar internationale onderzoeken hebben Kirsten laten zien wat er mogelijk is. ‘Ik zag de uitdagingen die op ons afkomen. Alle westerse landen hebben met dezelfde situatie te maken: een steeds grotere groep ouderen, minder beroepsbevolking. Redden we het samen? Ik heb een masterstudie gevolgd, onderzoek in reablement gehouden en een internationale verkenning in de praktijk gedaan. En toen zag ik dit. Waarom ik dit zo mooi vind? Iedereen valt weleens uit in het leven. Je breekt een been, of iets anders. Net zo natuurlijk als het is om te herstellen van een gebroken been, is het om mensen die op hoge leeftijd uitvallen weer te helpen bij wat ze graag willen. Maar waarom schieten we dan meteen in de zorgmodus, zonder dat we eerst een verkenning doen van de persoon die tegenover ons zit?’

‘Mensen herkennen zich in het verhaal’

Ruim tien jaar terug gaat ze er haar werk van maken. Met Maak de burger meester ondersteunt ze gemeenten, zorg- en welzijnsorganisaties om een kanteling te maken, geeft ze trainingen en organiseert ze congressen en studiereizen. Ondankbare taak, als eenvrouwsleger? Kirsten schudt haar hoofd. ‘Ik kreeg weleens de vraag hoe het mij gelukt is om overal binnen te komen. Ik denk omdat ik een verhaal vertel waarin mensen zich herkennen en waar ze graag een bijdrage aan willen leveren. Ik heb me altijd heel hard gemaakt voor het landen van het gedachtengoed. Of eigenlijk is het meer een mensvisie, hoe je tegen de zorg aankijkt.’

Ervaringen uit Denemarken

Als trainer en coach gaat Kirsten haar expertise binnen Reable Nederland op een heel praktische manier inzetten. Twaalf medewerkers van zorgorganisaties worden intensief begeleid. Puttend uit de vele ervaringen uit haar thuisland Denemarken, gidsland in reablement. ‘Een mooi voorbeeld: in Denemarken heb je een badhotel, Saxild. Als je in dat gebied met dementie wordt gediagnosticeerd, mag je vier dagen lang naar het hotel, op kosten van de gemeente, en je mag iemand meenemen. Vier dagen lang ga je een cursus volgen in je eigen ziektebeeld, in de hoop dat je zo lang mogelijk kunt blijven genieten van de situatie waarin je vertoeft. Wat heb je voor ziekte? Hoe vertraag je het? Hoe kun je blijven bewegen in je eigen omgeving? Om de veertien dagen is er een terugkomdag, ook om netwerkvorming te stimuleren. Want de naasten die meegaan hebben elkaar hard nodig. Je zet dus ook in op de familieleden om te voorkomen dat die omvallen. En weet je waarom de gemeente dat bekostigt? Omdat ze heel goed weten dat het effect uiteindelijk veel groter is dan die kosten. Naar dat soort creatieve oplossingen moeten we veel meer toe.’

Prachtige dingen doen

Aan goede intenties bij degenen die het uiteindelijk moeten doen ontbreekt het niet, constateert ze. ‘Ik kom nog steeds veel in de praktijk. En als ik zie wat voor prachtige dingen vakgenoten doen, dan maakt mij dat trots. Ja, we zijn gauw geneigd om zorg over te nemen. Ik moet dan elke keer weer denken aan een Engels artikel tijdens mijn onderzoek: if they are helping me, then how can I be independent? Maar we doen het wel vanuit de beste intenties, laten we dat vooropstellen. Ik denk dat we al een heel eind verder komen als we elkaar een klein zetje geven.’

Vertrouwen en transparantie

Een vereniging als Reable Nederland kan dat zetje zijn achter de transformatie van de ouderenzorg. Heeft Kirsten nog een advies aan iedereen die ‘iets’ met reablement wil, lid of geen lid van de vereniging? ‘Werk vanuit vertrouwen en transparantie. Deel met anderen wat je doet. De oude marktwerkingsgedachte – dit is van mij, daar pas ik goed op want daar word ik heel groot van – past niet meer. Heb je iets moois, deel het dan. En heb vertrouwen in elkaar. Daarom ben ik blij met het initiatief van de vereniging Reable Nederland. Het is goed dat we van elkaar leren en met elkaar bezig zijn met een beweging.’