Senioren hulp aan huis steeds meer onder druk

Met de vergrijzing van de bevolking groeit de vraag naar passende ondersteuning voor de steeds groter wordende groep van ouderen. Dat kan ook ‘gewoon’ gezelschap zijn, omdat eenzaamheid op de loer ligt. Verzorgings- en verpleeghuizen hebben meer de functie van vroeger. Veel senioren willen ook liever in hun eigen vertrouwde omgeving blijven wonen. Ondersteuning bij ouderen thuis speelt een belangrijke rol om hen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Maar is Nederland erop voorbereid dat er tijdig maatregelen moeten worden genomen om ouderen gezelschap en ondersteuning te bieden?

Ondersteuning ouderen voor meer kwaliteit van leven
Ondersteuning voor ouderen is essentieel voor het welzijn van mensen op leeftijd. Veel senioren ervaren eenzaamheid en isolement, wat negatieve effecten kan hebben op hun fysieke en mentale gezondheid. Door ondersteuning bij ouderen thuis, hoeven senioren hun vertrouwde omgeving niet te verlaten en zullen ze zich minder eenzaam voelen. Door tijdig de juiste hulp te mobiliseren voor ondersteuning bij ouderen thuis, kan de zorg bijdragen aan een betere levenskwaliteit en een gevoel van verbondenheid. Bij medische zorg – al of niet in de vorm van thuiszorg – hoeft het overigens niet te blijven. Senioren hulp aan huis is voor veel ouderen ook essentieel, om het huis schoon en leefbaar te houden. En wie gaat de dagelijkse boodschappen doen als zoon of dochter ver weg woont, een druk leven leidt en ah.nl voor ouderen té ingewikkeld is?

Senioren hulp aan huis en het personeelstekort
De bereidheid om ouderen die op latere leeftijd nog zelfstandig willen wonen is er. Niet alleen in de vorm van beleidsnota’s van de overheid, ook bij de mensen die de taken moeten gaan uitvoeren: zorgmedewerkers. Werken in de zorgsector staat echter al jaren onder druk. Het is qua aantallen werknemers de grootste sector in ons land. Maar zorg en welzijn is ook de sector die jaar na jaar grotere aantallen openstaande vacatures laat zien. Personeelstekort is daarmee de grootste bedreiging voor de ondersteuning voor ouderen. Zowel in de thuissituatie als binnen de muren van verpleeg- en verzorgingshuizen.

Wonen ondersteuning en zorg voor ouderen en technologie
Op alle vlakken gaat de ontwikkeling van technologie snel. Ook in de ouderenzorg zijn die ontwikkelingen er: e-health wordt een grote toekomst voorspeld. Tot nu toe moet die toekomst nog steeds beginnen. De kloof tussen ontwikkelaars van nieuwe digitale toepassingen en de gebruikers, de ouderen, blijkt in de praktijk groot te zijn. Daardoor komen innovaties maar mondjesmaat van de grond: de doelgroep is niet de meest technologie-minded, zorgmedewerkers zien hun taken niet graag worden overgenomen door tool A of app B. Toch kunnen technologieën in de toekomst een grote bijdrage leveren aan senioren hulp aan huis.

Ondersteuning ouderen wel effectief via reablement
Een andere aanpak komt overgewaaid uit – onder meer – Denemarken: reablement. Het is, vrij vertaald, de aanpak waarbij zorgprofessionals ouderen helpen om hun verloren gegane vaardigheden weer te herwinnen. En dat werkt, laten succesvolle experimenten in ons land zien. De druk op de zorg neemt af als ouderen zelf weer in staat zijn zich te wassen of zelf de keuken schoon te maken. En die oudere ervaart meer kwaliteit van leven, doordat zorg (hoe welkom ook) nog altijd als een inbreuk op de privésituatie wordt gezien.

Programma Wonen ondersteuning en zorg voor ouderen
De overheid onderkent de grote behoefte van senioren. De eerste stap is gezet met de ontwikkeling van het Programma Wonen ondersteuning en zorg voor ouderen. Daarin onderkent de overheid niet alleen de behoefte aan voldoende zorgcapaciteit. Het is ook van belang dat de woningvoorraad in ons land meegroeit met de demografische ontwikkeling. Te veel ouderen wonen in huizen die niet of minder geschikt zijn om er hun oude dag in door te brengen. Te groot, te verouderd, te weinig afgestemd op de afnemende fysieke kwaliteiten van de doelgroep. Plannen maken is goed, maar de uitvoering stuit in de praktijk op problemen.

Ondersteuning ouderen: de conclusie
De gezelschap en ondersteuning bij ouderen thuis staat al onder druk. De vraag naar senioren hulp aan huis zal naar verwachting blijven groeien. Om aan deze vraag te voldoen, is het belangrijk om innovatieve oplossingen te ontwikkelen die de zelfstandigheid en levenskwaliteit van ouderen bevorderen. Technologie zal hierbij een belangrijke rol spelen, met nieuwe ontwikkelingen zoals zorgrobots, slimme apparaten en online shoppingmogelijkheden die ouderen helpen om langer thuis te blijven wonen. Daarnaast is het essentieel om te investeren in de opleiding en training van zorgverleners. Denk niet alleen aan medische zorg, ook aan vaardigheden op het gebied van communicatie, empathie (‘luisteren naar de ander’) en het overbruggen van cultuurverschillen door een uitgebreid programma voor wonen, ondersteuning en zorg voor ouderen te bieden, kunnen we ervoor zorgen dat ouderen de zorg krijgen die ze nodig hebben om een kwaliteitsvol en onafhankelijk leven te leiden.