Zelfredzaamheid ouderen
De bevolking vergrijst. Het aantal 65-plussers stijgt in 2040 naar 48 miljoen, en een aanzienlijk aantal daarvan zal 85 jaar of ouder zijn. Tegelijkertijd is er (nu al) een tekort aan plaatsen in verpleeghuizen. Demissionair minister Helder van Langdurige Zorg heeft in 2023 het aantal verpleeghuisplekken bevroren op 130.000 met het argument dat er geen personeel is om iedereen te verzorgen. Onder druk van de Tweede Kamer gaat ze het aantal plaatsen in verpleeghuizen alsnog uitbreiden met 8.000 bedden. Nu zitten er al veel ouderen thuis die 24 uur en 7 dagen per week zorg nodig hebben. En op basis van prognoses zal er in 2030 een tekort van 24.000 bedden, en in 2040 zelfs een tekort van 96.000 bedden zijn. De geplande uitbreiding van het aantal bedden in verpleeghuizen met 8.000 is een druppel op een gloeiende plaat. En de onvermijdelijke conclusie is dan ook dat méér zorgafhankelijke hulpvragers langer thuis (moeten blijven) wonen.
Om het gebruik van 24/7 ouderenzorg af te remmen, kunnen we eraan werken om mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen op een verantwoorde wijze (ouderen zelfstandig wonen). De demissionair ministers Helder en De Jonge van Volkshuisvesting hebben een plan gelanceerd om 300.000 woningen te bouwen voor senioren: nul-tredenwoningen, clusterwoningen en clusterwoningen met zorg. Woningen waarin mensen prettig en verantwoord oud kunnen worden.
Zelfredzaamheid bij ouderen
Dat vereist wel een toename van de zelfredzaamheid ouderen. Zelfredzaamheid vinden ouderen zeker ook belangrijk. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat zelfredzaamheid bij ouderen voor een groot deel bepaalt hoe een oudere zijn of haar welzijn waardeert en hoe hij of zij de kwaliteit van leven beoordeelt. Maar wat is zelfredzaamheid ouderen? En wanneer heeft iemand het gevoel dat hij of zij de regie over het eigen leven (weer) terug heeft? Dat verschilt uiteraard per situatie, maar in het algemeen kun je stellen dat bij ouderen met gezondheidsproblemen het niet zozeer de gezondheidsproblemen zelf zijn die het welzijn en de kwaliteit van leven van ouderen verminderen. Het zijn met name de vermindering van het vertrouwen in eigen competenties en het verlies van de eigen regie die gepaard gaan met deze gezondheidsproblemen die de kwaliteit van leven negatief beïnvloeden. Wanneer mensen weer meer het gevoel krijgen dat ze hun leven in eigen hand hebben, en zelf belangrijke keuzes kunnen maken om het leven op de zelf gewenste manier te kunnen leiden, dan neemt ook het gevoel van welzijn toe. Jezelf kunnen wassen en aankleden zijn belangrijke onderdelen van de zelfredzaamheid ouderen die de door hen ervaren kwaliteit van leven beïnvloeden.
Reablement is gericht op het bevorderen en vergroten van de zelfredzaamheid ouderen, zodat zij langer zelfstandig kunnen blijven wonen (zelfstandig wonen ouderen) en een hogere kwaliteit van leven ervaren. In korte, intensieve trajecten worden drempels weggenomen en leren ouderen hun eigen leven leiden zoals ze dat zelf willen.