‘Een redelijke uitdaging’, noemt Marianne Straks de implementatie van reablement. Maar ook: ‘Als je heel erg gelooft in je eigen verhaal, dan kun je het uitleggen.’ Aan het eigen geloof in reablement mankeert het niet bij de voorzitter van de Raad van Bestuur van Zorgpartners Midden-Holland. De eigen regie van de cliënt is zelfs een van de pijlers in de visie van de zorgorganisatie. Concrete stappen om reablement in de praktijk te brengen zijn al in voorbereiding.
Een bekende naam in Midden-Holland is het, die van Zorgpartners. Bekend van thuiszorg, verpleeghuizen en revalidatie, naast de verhuur van woningen. Met 3000 medewerkers is het ook een grote organisatie. Precies wat Marianne Straks aantrok, toen ze er twee jaar terug plaats nam in de Raad van Bestuur naast Dick van Duijn. Het fundament voor reablement bij Zorgpartners is al gelegd, zegt Marianne. ‘Twintig jaar geleden wisten we al dat meer mensen zorg nodig zouden hebben, dat we minder mensen zouden hebben om het werk te doen en ook nog eens minder geld. Doorgaan op dezelfde weg kan niet. Ik roep hier in huis altijd: een stapje harder kan niet meer. Een stapje opzij wel. Dat is wat we gaan doen: ruimte maken voor de cliënt zelf en zijn of haar netwerk. Wat wij hebben laten gebeuren in de zorg, en wat de samenleving nu van ons verwacht, is dat wij alle problemen van die cliënt ons toe-eigenen en ons verantwoordelijk voelen voor alles wat met die cliënt te maken heeft. Maar we zijn alleen maar verantwoordelijk voor de zorg, op de manier waarop de cliënt dat wil.’
Strategie uitgestippeld
Zonder dat het woord ‘reablement’ ooit was gevallen, was de strategie van Zorgpartners al gericht op meer zelfredzaamheid. Marianne: ‘We hebben er eind vorig jaar een strategie voor uitgestippeld, samen met directeuren, managers en leidinggevenden. We zijn begonnen met bewustwording. Dingen doen, of eigenlijk: dingen laten. Totdat ik het gedachtegoed van vereniging Reable Nederland tegenkwam. Ik kwam met Guido Blom van Fundis in aanraking, een van de oprichters. En ik dacht ook: maar dat gaat over onze strategie! Reablement past ons als een handschoen.’ ‘Eigen regie’, het grondbeginsel van reablement, promoveerde letterlijk tot een de pijlers in de Zorgpartners-visie.
Innovatieve aanpak
Innovatief mag Zorgpartners zich gerust noemen. De organisatie is ook actief om robotica een grotere plek in het instrumentarium van de professional te geven. Toch garandeert een innovatieve aanpak geen vlekkeloze implementatie van reablement, constateert Marianne. Nuchter: ‘Ik heb niet de illusie dat het nu al geland is allemaal. We hebben gezegd: we beginnen van boven af aan. Want het is ingewikkeld. We zijn ook bezig met het opzetten van het Volledig Pakket Thuis, een soort verpleeghuiszorg thuis. Wijkverpleegkundigen vonden: ze pakken ons werk af. Ik heb met die wijkverpleegkundigen gesproken, heb het uitgelegd. En nu is het: “Ja, nu begrijp ik het. Wij kunnen nu tenminste echte zorgdingen doen, dan heb ik die andere rol niet meer.” Ze zijn er heel erg blij mee.’ Weerstand bij medewerkers is verklaarbaar, zegt ze. ‘Mensen doen graag mee. Maar ze vinden het moeilijk om het te vertalen in concrete maatregelen, dat is het een beetje.’
Terug naar de basis
Ook het netwerk om de cliënt meekrijgen is iets wat aandacht verdient. ‘We moeten samen met de familie weer terug naar de basis. Wij helpen, maar wij nemen niet over. Het zit soms in heel kleine dingen. We zetten nu nog koffie op de kamers neer. Onze mensen wassen de kopjes af. Je kunt je afvragen: is dat eigenlijk wel normaal? Het is ingewikkeld. Maar ik ben ervan overtuigd: als we nu eens beginnen met het gesprek te voeren met de familie, dan gaan ze het zien. En dan gaan ze ook zelf dingen bedenken. De hele samenleving moeten we meekrijgen in het verhaal. En dat lukt het best als je heel erg gelooft in je eigen verhaal. Dan kun je het uitleggen. Als iemand voor het eerst wordt opgenomen meteen duidelijk maken: dit is onze rol, en dit verwachten we van u. Maar dat is nog best een uitdaging.’
Lidmaatschap van de vereniging Reable Nederland
Bij die uitdaging gaat het lidmaatschap van de vereniging helpen. Marianne: ‘Ik verwacht heel veel kennisuitwisseling. En ook: jezelf een beetje laven aan de ervaringen van anderen. Dat houdt je eigen visie fris. Dan kun je het ook intern beter uitleggen. De vereniging gaat ook coaching bieden. Dat zijn zaken waardoor je grote stappen kunt zetten. Je kunt dit niet in je eentje doen. Rudi Westendorp is heel ver in zijn gedachten over reablement. Veel verder dan wij. Maar andersom kunnen wij ook weer dingen inbrengen. Zo versterk je elkaar. Je kunt het gaan uitdragen. Je kunt wat op gang brengen. Te beginnen in je eigen club.’
Concrete stappen
De eerste concrete stappen in ‘de eigen club’ worden volgend jaar verwacht. ‘Een groepje directeuren heeft gezegd: laat ons nou eens een paar concrete stappen bedenken. Stappen die voor de hele organisatie gelden. Ik weet nog niet wat het wordt. Maar ik ben er wel superblij mee, dat het vanuit de directeuren komt en niet vanuit Dick en mij.’